Prentsa oharrak

EAEko etxeak, zuhurtasunaren eta erresilientziaren artean

Urteko hirugarren hiruhilekoko emaitzek erakusten dutenez, EAEko etxekoen unitateen konfiantza ez da aldatu (-6) eta ez da neutraltasunera hurbiltzen. Zuhurtzia da nagusi, 2024ko laugarren hiruhilekotik (-2) pixka bat okerrera egin duen profilaren barruan, orduan erregistratu baitzen emaitzarik onena 2022ko lehen hiruhilekotik.

Zein da beren inguruneari dagokionez EAEko familiek duten iritzia?

• EAEko familiak (-6) ez dira EB-27koak (-15), Frantziakoak (-18), Danimarkakoak (-13) eta Herbehereetakoak (-14) bezain ezkorrak, eta Alemaniakoaren antzekoak (-10) dira. Konfiantza (eza) herrialde bakoitzaren barne-egoerari gehitzen zaion ziurgabetasun orokorreko egoera bati erantzuten dio, hazkunde ekonomikorako itxaropen desberdinekin.

Nola eraiki daiteke EAEko familien konfiantza eta haren bilakaera?

• Familien konfiantza oso baldintzatuta dago ekonomia orokorraren bilakaerari buruzko ezkortasunagatik (-22), nabarmen okertu baita 2024ko laugarren hiruhilekotik (-13). Hala ere, EAEko etxekoen unitateek konfiantza handiagoa dute beren etxekoen unitatearen ekonomiaren martxari dagokionez – zertxobait negatiboa bada ere (-9) –, eta, batez ere, itxaropen positiboak dituzte langabeziaren bilakaerari (2) eta aurrezteko ahalmenari (4) dagokienez.
• Aurreikuspen horien aurrean, adierazi behar da EAEko hazkunde ekonomikoa % 2 ingurukoa izango dela 2025ean (+%2,1 eta +%2,2, lehen eta bigarren hiruhilekoetan, urte arteko tasan, Eustaten arabera), eta lan-merkatuaren bilakaera positiboa izan da (urtarrila-iraileko batez bestekoa): 1.021.009 pertsona afiliatu daude Gizarte Segurantzan eta 106.894 langabe Euskadin. Kopuru horiek 10.347 pertsona gehiago dira afiliazioan, eta 2.483 pertsona gutxiago dira langabezian, 2024ko aldi berarekin alderatuta, eta urteko balantzea hobea izango da 2025erako.

Nola eragiten du konfiantzak familiaren gastuan eta inbertsioan?

• EAEko etxekoen unitateen kezka-arrazoietako bat da prezioek gora egiten jarraituko dutela orain arte bezala (-18), inflazioa % 2ra jaisten ez den heinean. Hala ere, erosketa handiak egiteko itxaropenak positiboak dira (2) eta bat datoz etxekoen unitateen kontsumoaren hazkundearekin (+%2,6 eta +%2,9, urte arteko tasan, urteko lehen bi hiruhilekoetan; Eustat).
• Etxebizitza eta ibilgailua erosteko asmoak egonkor dirau, hobekuntza txiki baten barruan. Datuek berresten dute etxebizitzen salerosketaren gorakada (urtarriletik uztailera metatua, 15.379 eragiketa, +%25,0, urte arteko tasan), pandemia aurreko zifrak hobetuz (2019, 13.026 unitate). Aitzitik, ibilgailu berrien salmenten hazkundea (urtarriletik abuztura metatua, +%19,7, 19.623 unitate) ez da nahikoa pandemiaren aurreko balioetara iristeko (2018-2019 batez bestekoa, 28.074 unitate).

Laburbilduz: euskal etxeen konfiantza apur bat ezkorra da oraindik, ziurgabetasuna eta nazioarteko eta nazioko politikaren sinesgarritasuna galera dakarten albisteek sortzen duten etsipenaren ondorioz. Baina, paradoxikoki, datu ekonomiko objektiboak positiboak dira, eta enpleguaren martxa onak indartu egiten ditu, kasu honetan bat baitatoz pertsonen itxaropenekin.

Egoera horretan, familien ekonomiak aurre egiten dio inflazio-ibilbide berriaren inpaktu metatuari (“prezioak duela hiru urte baino dezente altuagoak dira”), baina badirudi ez dela oztopo izan kontsumoa eta, are gehiago, inbertsioa (etxebizitza) berreskuratzeko, aurrezkiaren ibilbide garrantzitsu batek lagunduta, eta adierazle horrek modu positiboan laguntzen du etxekoen unitateen konfiantzan. Azken batean, EAEko familiek ezkortasun baten barruan egiten diote aurre urtearen amaierari. Ezkortasun hori, alde batetik, zuhurra da, urtearen hasierako iragarpenik txarrenak baieztatzen ez direlako, eta, bestetik, erresilientzia dute, enpleguaren eta diru-sarrera iraunkorren errealitatearen arabera, kontsumoari, aurrezkiari eta inbertsioari buruzko erabakiak errazten ari baitira.